تاثیر آموزش خود مراقبتی به روش teach back بر رفتارهای خود مراقبتی بیماران دیابتی نوع دو: یک کارآزمایی بالینی

مقدمه: در بیماران دیابتی، آموزش خود مراقبتی یکی از مهم ترین رویکردهای کلیدی در کنترل موفق دیابت می باشد. teach back یک روش آموزشی تعاملی است که می تواند منجر به افزایش دانش و درک بیمار و ارتقای خود مدیریتی آنها گردد. لذا هدف این مطالعه تعیین تاثیر آموزش مراقبت از خود به روش teach back بر ارتقای رفتارهای خود مراقبتی بیماران دیابتی نوع دو شهر همدان می باشد. روش ها: این مطالعه از نوع کار آزمایی بالینی می باشد که بر روی 70 نفر از بیماران دیابتی نوع دو انجام شده است. شرکت کنندگان به صورت تصادفی به دو گروه آزمون و کنترل (هر کدام 35 نفر) تقسیم شدند. برنامه آموزشی طبق روش teach back در 4 جلسه برای گروه آزمون انجام شد. قبل و یک ماه پس از اتمام مداخله دادها با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و خود گزارش دهی جمع آوری گردید. جهت تحلیل داده ها از spss نسخه 20 و از آزمون های آماری تی زوجی و مستقل، کوواریانس و کای دو استفاده شده است. یافته ها: هر چند که نمره آگاهی افراد گروه آزمون و کنترل در قبل از مداخله تفاوت معنی داری نداشت، نمره آگاهی بیماران گروه آزمون نسبت به گروه کنترل بعد از مداخله افزایش واضحی داشته است (001/0p<). همچنین بعد از مداخله تفاوت معنی داری بین گروه آزمون و کنترل در زمینه رعایت رژیم غذایی (031/0p=)، نمره های فعالیت جسمی (002/0p=)، مراقبت از پا (001/0p< ) و مصرف منظم داروها (001/0p<) به دست آمد. بعد از مداخله (%4/91) بیماران گروه آزمون دارای عملکرد خوب و (%1/77) بیماران گروه کنترل دارای عملکرد متوسط درباره کنترل قند خون بوده و تفاوت معنی داری بین دو گروه وجود داشت (001/0p<). همچنین تفاوت معنی داری بین نمره کل خود مراقبتی بیماران گروه آزمون نسبت به گروه کنترل وجود داشت (001/0p<). نتیجه گیری: می توان گفت که استفاده از روش teach back بر افزایش میزان خود مراقبتی بیماران دیـابتی اثر مثبتی دارد و می تواند نقش موثری در کاهش عوارض این بیماری و افزایش کیفیت زندگی بیماران داشته باشد.